Op de dijk fietsen twee jongetjes, ze stoppen voor een vrachtwagen die in tegengestelde richting wil passeren. Links van de dijk stroomt de Hollandsche IJssel, rechts ligteen groot terrein met boerenschuren en een monumentaal huis. Vogeltjes fluiten, de wind ruist door het hoge gras. Nu ligt IJsseldijk Noord 123 er nog verlaten bij – maar op deze idyllische plek in Ouderkerk aan de IJssel, midden in het groene hart, komt een leefgemeenschap met 26 appartementen, 5 woningen en een kinderopvang.
Van droom naar realisatie
Een van de initiatiefneemsters is Agatha Heikoop, geen onbekende in de omgeving. Ze heeft veel meegemaakt; toch staat ze positief in het leven en haalt ze steun uit haar geloof. Een paar jaar geleden vragen twee vriendinnen uit Rotterdam aanAgatha of ze wil meewerken en -bidden voor de oprichting van een leefhuis voor jonge meiden met suïcidale gedachten. Dat wil Agatha wel.Na een tijd gebeurt er iets bijzonders. “Ik kreeg een droom: aan een oud schooltafeltje was ik papieren aan het ondertekenen”, vertelt Agatha.“Een man liep op mij af, ik herkende een boerbij wie ik regelmatig bedrijfsmatig op bezoekkwam. Hij zei: ‘Kom eens praten.’ Toen ik wakkerwerd, besloot ik hem op te bellen.” Wat blijkt: debetreffende boer, Gerrit Vonk, wil zijn boerderijaan IJsseldijk Noord 123 – Den Dikken Boom –verkopen en er een leefgemeenschap starten.Hij zoekt mensen die dit willen oppakken. VoorAgatha hét teken dat ze hiermee verder moet. ViaGerrit Vonk komt ze in contact met ontwikkelaarVerstoep, die het project bouwkundig gaat realiseren.En zo gaat het balletje langzaam rollen.
Damborden en steunkousen
Inmiddels is de focus verlegd: van een leefhuis voor meiden met een suïcidewens, naar eenleefgemeenschap waar aandacht voor elkaar en langer zelfstandig wonen centraal staat. Eenmix van jong en oud, met of zonder beperking, gezinnen en alleenstaanden. Met een beheerder die zorgdraagt voor continuïteit, veiligheid en ondersteuning. De bewoners zijn zelfredzaam, maar kijken naar elkaar om; intensievere zorg kan ambulant plaatsvinden. Op het terrein komt ook een kinderdagverblijf.De locatie leent zich geweldig voor dit concept: Den Dikken Boom ligt afgelegen en toch vlakbij het dorp, is omgeven door groen en heeft een wandelpad de polder in. De bestaande gebouwen ondergaan een metamorfose. In de karakteristiek schuur komen tien appartementen met een gemeenschappelijke ruimte, de kernvan de leefgemeenschap. Daarachter komen vijfeengezinswoningen, in de koeienstal appartementen en studio’s en in het monumentale huis aan de dijk komen nog eens vijf appartementen, waarvan één is bestemd voor Agatha.
“In onze samenleving dóen we van alles. Maar zíjn we er echt voor anderen? Dat is waar de leefgemeenschap om gaat”
De plannen vragen om een serieuze financiering. Los van Agatha raakt Peter van den Dool, managerProjecten & Organisatie bij Samen Investeren,betrokken – de twee Rotterdamse vrouwendie Agatha benaderden, zijn zijn zussen. Ook hijdraagt de toekomstige leefgemeenschap eenwarm hart toe. “In onze samenleving dóen wevan alles. Maar zíjn we er echt voor anderen? Datis waar de leefgemeenschap om gaat”, aldusPeter. “Bij elkaar naar binnen lopen, naar hetziekenhuis rijden met iemand, een potje dammenmet die autistische jongen, de bejaarde buurvrouwhelpen met haar iPad. Zo bestrijden weeenzaamheid.”
Samen sterker
Den Dikken Boom wordt ontwikkeld door ArjanVerstoep, bouwkundig adviseur en ontwikkelaarin Schoonhoven. Arjan is, zoals hij zelf zegt,getraind om oplossingen te zoeken’. “Ik benaltijd enthousiast, ik zie altijd mogelijkheden. Weleven in een tijd die draait om het individu, maarik zie het als opdracht om mensen aan elkaar teverbinden. Je leeft niet alleen voor jezelf.”
Wat dat betreft is hij blij met Samen Investeren.“Samen sta je sterker. Ik leer van hoe zij mensenmet elkaar verbinden, het kapitaal van verschillendemensen bij elkaar leggen en daarmee ietsdoen. Als ik het plan in m’n eentje ontwikkeldhad, dan zou ik meer woningen verkopen; nugaan we ook een deel verhuren, in de socialehuur. Daar is veel behoefte aan.” Peter: “Weverkopen een deel om het financieel haalbaar temaken. Het andere deel wordt sociale huur, zodathet toegankelijk is voor iedereen. Natuurlijkwillen we een zeker rendement maken. Maar datstaat niet voorop; het gaat om de impact. Datmerk ik ook bij Arjan. Met geld kunnen we goededingen doen, op een verantwoorde manier.Het wordt steeds moeilijker om met banken tewerken. In dit project kunnen investeerders 3,misschien wel 4 procent rente krijgen. Door dingente verbinden, ontstaan toekomstbestendigemodellen.”
Wachten
Wanneer Den Dikken Boom wordt opgeleverd,is nog niet duidelijk. De betrokkenen hebbennamelijk te maken met processen bij de gemeente.Regelgeving over bijvoorbeeld parkeren,waterberging, duurzaamheid en monumentenzorgvertraagt de boel behoorlijk. Bart Bijlsmawerkte jarenlang als beleidsmedewerker in deouderenzorg; nu focust hij zich op projectondersteuningen herontwikkeling vanuit zijn conceptWonen met Meer. Zodra er nieuwe beleidsnotitieskomen vanuit de provincie, past hij het plandaarop aan. “Vaak heb ik aanknopingspunten, en later blijken ze er toch een andere visie op na tehouden”, aldus Bart. “Of het beleid is veranderd,of er is een andere coalitie. Het kan een stroperigproces zijn.”
“We leven in een tijd die draait om het individu, maar ik zie het als opdracht om mensen aan elkaar te verbinden. Je leeft niet alleen voor jezelf.”
Zo mag je muren niet meer isoleren zonder onderzoek van een ecoloog, want er kunnenvleermuizen in de spouw zitten. Zo’n onderzoekkost duizenden euro’s. Bart: “De middenweg iseen beetje zoek nu. Omdat het zo lang duurt, slaje het enthousiasme eruit. En het kost alleen maargeld. Dan moet je echt een partner als SamenInvesteren hebben.”
Linksom of rechtsom
Hoe demotiverend de trage besluitvorming ookis, de betrokkenen blijven moed houden. “Als hetniet linksom gaat, proberen we het rechtsom, oferoverheen of eronderdoor”, aldus ontwikkelaarArjan. “We kunnen niet toveren, maar dit gaater gewoon komen.” Dat het langer duurt, hoeftgeen nadeel te zijn. “In de tussentijd hebben weer zes extra appartementjes bij bedacht en er iseen kinderopvang bij gekomen. In die zin maakik me nooit zo’n zorgen als iets langer duurt.”Vooralsnog is iedereen erbij gebaat dat dedroom van Den Dikken Boom uiteindelijk werkelijkheidwordt.
